Artikelen clubblad

Bouwbeschrijving MOVING BILLBOARD model II

miniatuur rotatiebord voor reclame uitingen

door Evert Hardendood

Inmiddels is het twintig jaar geleden dat ik een CD-rom uitgaf (vol.3) waarop een uitvoerige bouwbeschrijving van een zgn. MOVING BILLBOARD, beschreven was, ook wel Prisma- of Rotatiebord, genoemd. Voor dit clubblad heb ik een nieuwe, veel kleinere versie ontwikkeld, waarvan hieronder een complete bouwbeschrijving.

Een ‘moving billboard’ is een paneel met daarin meerdere driezijdige balken, waarvan elke zijde een deel van een afbeelding bevat. Elke driezijdige balk kan om z'n as draaien, waarmee dan afwisselend drie verschillende afbeeldingen getoond kunnen worden.

Kwam je een aantal jaren geleden dergelijk borden nog regelmatig tegen; door de voortschrijdende techniek is dat nu wel anders. Meestal zien we nu LEDschermen die weliswaar een zeer lage resolutie hebben, maar waarmee wel veel meer plaatjes getoond kunnen worden, en zelfs bewegende beelden.

Het hieronder beschreven model mag dan wellicht “ouderwetse techniek” zijn, het blijft leuk en uitdagend om een dergelijk bord te bouwen. Aan de slag dan maar!

Voordat je begint kun je met deze stuklijst eerst kijken of je over de benodigde onderdelen beschikt. Omdat het met dit model over een echte miniatuur versie gaat, is er niet voorzien in een elektronische of elektromechanische besturing, welke met een vooraf bepaalde interval voor een automatische rotatie zorgt. De rotatie geschiedt hier door simpelweg een drukknop kortstondig te bedienen , waardoor er automatisch naar de volgende afbeelding gedraaid wordt.

BOUWFASE 1a:

We beginnen met het aandrijfdeel. Hierop worden later de driezijdige balken met afbeelding geplaatst. Het zal duidelijk zijn dat de onderlinge afstanden van deze balken, heel nauw luistert.

De basis is eenvoudig: twee bouwstenen 30 en twee 15. Eén daarvan met dubbele nok. Voor de tandwielen gebruik je vier clip-assen 30 en één 45. Zoek nu vijf bouwstenen 15 met asgat op, en voorzie deze van plaatjes 15x15x2, zoals de foto laat zien. Zelf heb ik plaatjes uit de ‘V serie’ gebruikt, maar je kunt ook de plaatjes met nok gebruiken*.

Plaats nu eerst één van de bouwstenen (met aan elke klant een plaatje) EXACT in het midden, en ook absoluut haaks.  En schuif vervolgens de overige hier tegenaan.

Door deze constructie is de onderlinge as-afstand 19mm., wat maar net genoeg is*.

*Het is eventueel mogelijk om in plaats van de plaatjes gewoon één bouwsteen 5 te gebruiken. Het nadeel is dan wel dat dit met de aandrijfketting niet helemaal uitkomt; experimenteer hier zelf eens mee.

BOUWFASE 1b:

Op deze foto is duidelijk te zien hoe het één en ander in elkaar zit; je kunt nu de tandwielen in de lagerpunten plaatsen.

BOUWFASE 1c:

Borg nu de vier korte assen elk met twee schijfjes van 1 mm., en voorzie de langere as ook van twee schijfjes. Plaats vervolgens op de langste as een tandwiel Z30, welke je eerst voorziet van drie verbindingspluggen.

BOUWFASE 1d:

Controleer of alles soepel draait, en er nergens teveel speling zit. Plaats in het midden een bouwsteen 7,5.

De oplettende constructeur zal wellicht opmerken dat het beter is om het grote tandwiel aan de buitenkant te plaatsen voor een betere aandrijving.... Dat is juist maar in dit geval zou deze niet meer passen binnen de kastconstructie.

BOUWFASE 1e:

Stel een ketting samen, bestaande uit 42 schakels. Voorzie de bouwstenen van veernokjes; plaats elk veernokje exact in het midden van de tandwielen.

Plaats nu de ketting, en wel zodanig dat in ieder geval de buitenste twee tandwielen in dezelfde positie staan. Draai daarna de overige tandwielen ook in dezelfde positie. Schuif nu de voetjes op de veernokjes en span hiermee de ketting aan.

BOUWFASE 1f:

Tenslotte schuif je twee verbindingsstukken in de bouwsteen 7,5. Zodoende wordt de ketting nog eens extra op z'n plaats gehouden. Zorg dat alles nu perfect en soepel kan draaien waarbij, als het goed is, ook alle tandwielen precies tegelijk in beweging komen. Schuif als laatste, aan beide kanten, aan de onderkant een hoeksteen.

BOUWFASE 2:

Ga nu verder met de samenstelling van de stijlen voor de linker- en rechterzijkant. De basis hiervoor bestaat uit een hoekdraagsteun 120. Bouw hieraan de onderdelen welke op de afbeelding te zien zijn.

De linkerzijde is die welke voorzien is van een zgn. scharnierlas (verbinder 31669)

De twee reedcontacthouders dienen hier simpelweg als voetjes. Let op de bovenste bouwstenen 15; deze zijn met rode ronde nok!

BOUWFASE 3:

Bouw nu een deel van de linkerzijkant op, met de twee mini schakelaars voor de bediening, alsmede de besturing. Je hebt o.a. drie bouwstenen 30 nodig, waarvan één met asgat, en ook een hoeksteen 10x15x15 (38423)

Schuif de onderste schakelaar helemaal tot bovenaan de bouwsteen 5. De andere schakelaar is later nog vrij gemakkelijk bij te stellen. Ook hier monteren we weer een reedcontacthouder als voetje.

Op de foto kun je ook zien dat de buitenkant voorzien is van twee blauwe bouwplaten 15 x 60. Je kunt hier natuurlijk ook voor andere kleuren kiezen, evenzo met het plaatje 15 x 15.

BOUWFASE 4:

Bouw nu een deel van de rechterkant, waarvoor in totaal vijf bouwstenen 30 (waarvan één met asgat) nodig zijn. Ook hier weer aan de onderkant een voetje plaatsen. En vergeet de bouwsteen 7,5 niet: met deze kun je straks gemakkelijk de kabels naar de batterijhouder vastzetten.

BOUWFASE 5a:

Voeg nu het deel van de linkerzijkant uit bouwfase 3, en de stijl samen tot één geheel, door deze over de grendel en tegelijkertijd in de groef te schuiven. Verplaats hiervoor eerst even het plaatje 15x15.

BOUWFASE 5b:

Doe hetzelfde met de rechterzijkant, waar de bevestiging in de grendel ook goed te zien is.

BOUWFASE 6:

Voeg nu de twee complete zijkanten samen, door het aandrijfdeel uit bouwfase 1f erin te schuiven.

(veernokjes plaatsen in de hoekstenen)

Zodoende ontstaat een redelijk stevig geheel, dat straks nog beter wordt als de achterkant gemonteerd wordt.

BOUWFASE 7:

In deze bouwfase monteren we de XS, mini- of S motor. Wil je deze laatste gebruiken, dan zul je wat aanpassingen moeten doen. Maar in principe is er ruimte voor. De motor die op de foto zichtbaar is, is een oude grijze minimotor.(031062) Voorzie de motor van een mini asdrager met worm. (31066 of 31075)

BOUWFASE 8:

Zoals in de inleiding reeds vermeld; bij de bouwbeschrijving van dit model, is er niet voorzien in een besturing voor tijdgestuurde automatische rotatie. Hier beperken we ons tot bediening met een verlichte knop.

Deze is eenvoudig te maken met één simpele lichtsteen en een kapje. De veerkracht van de schakelaar doet de rest.

De foto laat het één en ander zien. De bedrading is nodig voor de verdere aansluiting. Vanzelfsprekend kun je dit model zelf verder automatiseren.

BOUWFASE 9:

Sluit nu alles aan volgens schema, en geleid de voedingskabel via de bouwsteen 7,5 (onderaan) naar achteren, zodat straks alleen maar ingeplugd hoeft te worden in de batterijhouder.

Plaats tenslotte de lichtsteen bovenop de bovenste schakelaar.

BOUWFASE 10a:

Bouw de constructie na van de foto. Deze vormt de basis van de achterkant, waarop later ook de batterijhouder gemonteerd wordt. Plaats hierop een plaat 180x90x2 en klik deze vast. Borg hem met twee afsluitgrendels. Deze plaat is er ook in het blauw: vrij zeldzaam volgens mij.

BOUWFASE 10b:

Voorzie nu een batterijhouder (135719) van drie spantadapters( 31848), en druk het geheel vast in de rode plaat. Vervolgens kun je twee blauwe platen 180x60x2 monteren m.b.v. drie afsluitgrendels. Deze platen zijn er ook in een blauw transparante uitvoering; kies zelf wat je mooi vindt. De achterkant is nu compleet.

BOUWFASE 11:

Sluit nu de voedingskabel aan op de batterijhouder, en test de schakeling. (Ik zou willen aanbevelen een oplaadbaar 9V blokje te gebruiken; deze geven een iets lagere spanning, wat in dit geval precies goed is). Uiteraard is het de bedoeling dat na elke druk op de knop, de tandwielen Z10 slechts ⅓ omwenteling draaien. Mocht de schakelaar net niet genoeg ingedrukt worden, dan is dat te verhelpen door op elk van de plugjes (in de Z30) een afstandsringetje te plaatsen. Om het geheel ook precies op de gewenste positie te laten stoppen, is dit in te stellen door het grote tandwiel steeds iets te verdraaien. Uiteraard moet dan de motor even losgekoppeld worden. Als dit alles naar wens is kun je de voorkant dichtmaken. Achterkant uiteraard nog even niet monteren.

BOUWFASE 12a & 12b:

Op de afbeelding wordt getoond wat er nodig is om de voorkant af te sluiten. Vergeet niet eerst de knop te plaatsten. De achterste acht platen 15x60 kun je eventueel vervangen door vier exemplaren 30x60. Ondergetekende beschikte daar zelf niet over, maar het is wel mooier en ook strakker.

BOUWFASE 13a:

We gaan een lagerblok bouwen voor de bovenste assen van de driezijdige balken. Ook hier plaats je steeds weer plaatjes tussen de stenen met asgat. In dit geval plaatjes van 15x30 uit de V serie.

Het is van groot belang bij het plaatsen van het middelste lagerpunt (waar je mee begint) dat deze 100 % haaks staat!

Daarna weer de overige vier er tegenaan schuiven.

BOUWFASE 13b:

Op deze foto is het complete lagerblok afgebeeld, dat we straks pas gaan plaatsen.

BOUWFASE 14a:

Nu het laatste en tevens moeilijkste onderdeel van dit model: de driezijdige balken. Het was helemaal niet eenvoudig om dit te ontwikkelen. Maar ook nabouwen kan nog de nodige problemen opleveren. Uiteindelijk komt alles goed, dus gewoon gaan proberen!

Verbind eerst twee platen 15x90 aan elkaar, middels drie hoekstenen 60ᵒ met groef. Voorzie vervolgens een clip-as 45 van een klembus 10 (links op de foto) en een as 40 van twee klembussen 5 (rechts op de foto)

BOUWFASE 14b:

Plaats nu de assen, precies zoals de foto toont, in de nokken van de bouwplaten 15x90. Schuif vervolgens een bouwplaat in de groeven van de hoekstenen. De assen dienen daarna nog exact in dezelfde positie te zijn. Dus niet scheef of iets dergelijks. De eerste balk is nu klaar, dus nu nog vier keer herhalen.

BOUWFASE 14c:

De assen zullen nu nog vrij gemakkelijk kunnen slippen. Om dit te voorkomen trekken we m.b.v. een stukje tape de drie zijden strak tegen elkaar aan. Zorg er wel voor dat de vorm van een driehoek zoveel mogelijk behouden blijft. De kleine foto op de afbeelding laat het één en ander zien.Ook dat er toch een kleine kier over blijft.

Dit laatste is niet helemaal te voorkomen.

BOUWFASE 14d & 14e:

Maak afbeeldingen naar wens; je kunt voor één afbeelding kiezen voor vijf strookjes van exact 15 x90 of nog mooier (maar ook lastiger!), maak een velletje van +/- 54 x 90 waarop dan bij elk velletje drie verschillende afbeeldingen naast elkaar afgebeeld zijn. Deze vouw je dan om de driezijdige balken heen. Een precisie werkje! Met de afgebeelde lijm (rubbercement) hoef je niet bang te zijn voor je onderdelen: deze lijm is moeiteloos te verwijderen en tast het materiaal niet aan.

BOUWFASE 15a:

Plaats nu de vijf complete driezijdige balken op de tandwielen en klik deze voorzichtig vast.

BOUWFASE 15b:

Schuif nu het lagerblok uit bouwfase 13 voorzichtig op de assen van de balken en schuif hem vast.

BOUWFASE 16:

Voordat je nu de achterkant plaatst: draai heel voorzichtig de balken in de juiste positie en test alles nogmaals. Als alles naar wens is: achterkant plaatsen en de bovenkant dichtmaken met platen 30x60. Op de foto zijn dit rode exemplaren, maar blauw zou natuurlijk ook niet misstaan.

De verdere uitdagingen zijn; maak een elektromechanische of elektronische besturing. Of maak een veel groter model.

Een model als deze miniatuurversie moet je vooral als inspiratie zien! Veel bouwplezier!